ราชครูดำ

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Goniothalamus macrophyllus (Blume) Hook.f. & Thomson

ชื่อวงศ์ : ANNONACEAE

ชื่ออื่นๆ : กิ่งดอกเดียว, ชิงดอกเดียว, กาเยาะบราเนาะดอกราชครูดำ

            ราชครูดำ เป็นไม้ยืนต้นทรงพุ่มขนาดเล็กที่จัดอยู่ในวงศ์เดียวกันกับต้นกระดังงา มีถิ่นกำเนิดและเขตการกระจายพันธุ์อยู่ในประเทศมาเลเซีย อินโดนีเซีย และบริเวณป่าทางภาคใต้ของประเทศไทย

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นที่แตกกิ่งก้านสาขาเป็นทรงพุ่มกลมโปร่ง มีความสูงของลำต้นประมาณ 1-2 เมตร เปลือกลำต้นนิ่มและหนาเป็นสีน้ำตาลอมแดง มีกลิ่นฉุน ลักษณะกิ่งอ่อนจะเป็นรูปสี่เหลี่ยม

ใบ ออกเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับตรงข้ามกันที่ปลายยอดและกิ่งก้าน ลักษณะใบเป็นรูปขอบขนาน แผ่นใบเรียบค่อนข้างหนา มีสีเขียวเป็นมัน ขอบใบเรียบ โคนและปลายใบแหลม

ดอก ออกเป็นดอกเดี่ยวๆ ตามซอกใบ มีกลีบดอกสีเขียว สีเหลืองอ่อน หรือสีเหลืองอมชมพู เรียงซ้อนกันอยู่ 2 ชั้นๆ ละ 3 กลีบ ลักษณะกลีบดอกมีความหนา อวบน้ำ เมื่อบานเต็มที่จะมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2-3 ซม. ดอกเริ่มบานในช่วงประมาณเดือนมีนาคม-มิถุนายน สามารถบานทนอยู่ได้นานประมาณ 2-3 วัน ดอกจะมีกลิ่นหอมในช่วงที่ใกล้จะร่วงโรย โดยในตอนกลางวันจะให้กลิ่นหอมอ่อนๆ และหอมแรงในช่วงใกล้ค่ำ

ผล ออกเป็นช่อ ที่ประกอบด้วยผลย่อยสีเขียวขนาดเล็กรวมกันเป็นกลุ่มประมาณ 4-9 ผล ผลมีลักษณะเป็นรูปไข่ปลายแหลม เมื่อสุกจะกลายเป็นสีม่วงเข้ม

การขยายพันธุ์ : ทำได้ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนที่มีอินทรีย์วัตถุอย่างเพียงพอ สามารถระบายน้ำและอากาศได้ดี ต้องการความชื้นสูง ชอบแสงแดดแบบรำไร ต้องการน้ำในปริมาณมาก ในช่วงแรกของการปลูกควรหมั่นรดน้ำและดูแลรักษาอย่างสม่ำเสมอจนกว่าจะตั้งตัวได้ดี สามารถปลูกเลี้ยงได้ทั้งในกระถาง หรือปลูกลงแปลงในที่ร่มรำไร

ประโยชน์  : มีดอกสวย กลิ่นหอม สามารถปลูกเป็นไม้ประดับตามอาคารบ้านเรือนและสถานที่ต่างๆ ได้

สรรพคุณทางยา : ราก-ใช้ต้มน้ำดื่มเพื่อบำรุงร่างกายของสตรีหลังคลอดบุตร หรือใช้ดองเหล้าดื่มเพื่อบำรุงกำลัง บำรุงร่างกายของผู้ชาย แก้ปวดเมื่อย